Na UW nie zapominamy o Dniu Widoczności Osób Transpłciowych

31 marca 2021 - Dzień Widoczności Osób Transpłciowych

Rok rocznie 31 marca obchodzimy dzień, w którym chcemy w sposób szczególny dostrzegać osoby transpłciowe i ich dumę.

Po raz pierwszy obchody zorganizowano w 2009 roku z inicjatywy transpłciowej aktywistki, psychoterapeutki i członkini zarządu organizacji Transgender Michigan, Rachel Crandall.

Międzynarodowy Dzień Widoczności Osób Transpłciowych jest odpowiedzią na fakt, że zasługi osób transpłciowych w walce o prawa osób LGBTQ są często pomijane, a także jest wynikiem frustracji wynikającej z tego, że wcześniej jedynym dniem uznania dla osób transpłciowych był Dzień Pamięci Ofiar Transfobii.

Dla sojuszników i sojuszniczek osób transpłciowych 31 marca daje okazję do przypomnienia, że prawa osób transpłciowych to prawa człowieka i jednocześnie do oddania tym osobom przestrzeni do wypowiedzenia się na temat własnej sytuacji i opowiedzenia o swoim doświadczeniu i zasługach.

Przy okazji polecamy nasze wydawnictwa!

Trzy podręczniki kierowane są do trzech różnych grup odbiorczych:
– do uczelni wyższych jako całości
– do osób pracujących w administracji uczelnianej
– do studiujących osób trans*.

Krótki ale przydatny słowniczek:

Tożsamość płciowa – oznacza z jaką płcią się identyfikujesz. To sprawa, nad którą większość się nie zastanawia bo identyfikuje się z płcią przypisaną. „To dziewczynka!” „To chłopiec!” – przypisanie płci dziecku tuż po porodzie nie budzi wątpliwości. To głęboko zakorzenione, wewnętrzne poczucie społecznej przynależności do płci, które może, choć nie musi odpowiadać płci przypisanej podczas narodzin. 

Tożsamość płciowa odzwierciedla osobiste postrzeganie swojego ciała (w tym dobrowolnie pojęte zmiany wyglądu i funkcji ciała przeprowadzone medycznie lub na inne sposoby) i sposób ekspresji płciowej za pomocą ubrań, mowy czy gestów. Są osoby, które czują głęboką niezgodność między tym jak się identyfikują, a tym jaką płeć im przypisano po urodzeniu. Takie osoby często chcą uzgodnić płeć – by ta, z którą się identyfikują odpowiadała tej, którą im przypisano. Może to polegać na zmianie imienia, sposobu ubierania się, dokumentów. Czasem polega również na operacji i terapii hormonalnej. Uzgodnienie i korekta płci nie są kaprysem ani modą, wynikają z bardzo głębokiej wewnętrznej potrzeby psychologicznej.

Osoby trans*/ transpłciowe – osoby, które nie identyfikują się z płcią nadaną przy urodzeniu.

Osoby cispłciowe – osoby, które identyfikują się z płcią nadaną przy urodzeniu.

Osoby niebinarne – osoby, które nie identyfikują się ani jako kobieta, ani jako mężczyzna. Mogą być gdzieś na spektrum między kobiecością a męskością, zupełnie odrzucać koncepcje płci lub łączyć je w sobie.

Zaimki preferowane – czyli odpowiedź na pytanie „to jak mam się do Ciebie zwracać?”. W języku angielskim, jeśli nie ma pewności jak osoba chciałaby by do niej się zwracać i o niej mówić – wystarczy mówić „they”. W języku polskim – najłatwiej po prostu uprzejmie zapytać. 

Deadname, dednejm  – imię nadane osobie przy urodzeniu i nieużywane w późniejszym życiu (z ewentualnym wyłączeniem przypadków dot. odwołania się do danych metrykalnych); najczęściej w odniesieniu do imion osób transpłciowych, które są niezgodne z ich tożsamością płciową

Misgenderowanie / misgendering – zwracanie się do danej osoby lub mówienie o niej używając rodzaju gramatycznego nieodpowiedniego dla tożsamości płciowej tej osoby czyli np. używanie męskich końcówek w czasownikach wobec osoby, która identyfikuje się jako kobieta. 

Transfobia – silna niechęć do osób o niejednoznacznej tożsamości płciowej, zwłaszcza osób transpłciowych, połączona często z ich dyskryminacją.

Tranzycja płciowa – proces zmiany sposobu wyrażania swojej płci lub cech płciowych tak, by były zgodne z wewnętrznym poczuciem tożsamości płciowej. Proces ten może się wiązac z terapią korekty płci czyli hormonalną terapią zastępczą oraz operacją korekty płci. Tranzycja jest procesem, może trwać od kilku miesięcy do kilku lat. Obejmuje zmiany fizyczne, psychologiczne, społeczne i emocjonalne. Niektóre osoby przechodzące proces tranzycji nie decydują się na operację korekty płci. 

Przypominamy film UW informujący o walce z homo- i transfobią na uczelni: