Obecność kobiet w sferze publicznej jest tematem debat od wielu dziesięcioleci. W perspektywie uczelni wyższych zwraca się uwagę przede wszystkim na nadreprezentację mężczyzn wśród osób o najwyższych stopniach naukowych. Queer UW postanowiło jednak zbadać obecność kobiet we władzach samorządu studenckiego na Uniwersytecie Warszawskim.
Wprowadzona niedawno zmiana w polskim prawie, która ustanawia tzw. kwoty a więc odsetek kandydatek na listach wyborczych w trakcie wyborów powszechnych jest jednym z efektów zachodzących w tej sferze zmian. Rekomendowane przez kolejne Kongresy Kobiet zmiany idą dalej a ich efektem ma być większa partycypacja kobiet w działalności publicznej, obecności w mediach jak i w ciałach decyzyjnych i rządzących. Uniwersytet Warszawski poprzez swoje pracowniczki i pracowników aktywnie uczestniczy w tej debacie. Także studenci i studentki Uczelni często zabierają głos w tej sprawie, wypowiadając się na konferencjach naukowych, w mediach i w ramach działalności organizacji pozarządowych. Tematyka obecności kobiet wydaje się więc być istotną dla bardzo wielu osób.
Jednym z przykładów działalności badawczej, mającej na celu analizę stanu obecnego i wypracowanie rekomendacji na dalszą działalność jest projekt badawczy „Kobiety na listach wyborczych”, który w 2011 roku rozpoczął Instytut Spraw Publicznych. W ramach badania sprawdzana jest obecność kobiet nie tylko na listach wyborczych w trakcie wyborów powszechnych jak i samorządowych ale także realny wpływ kobiet na władzę poprzez zajmowanie konkretnych stanowisk w ciałach decyzyjnych po wyborach.
Zdajemy sobie jednak sprawę z tego, że partycypacja winna rozwijać się także na najniższych poziomach. Mając na uwadze znaczenie socjalizacji wtórnej jak i barier kulturowych stojących na drodze do współdecydowania kobiet o swoim losie w ramach różnych struktur i organizacji, postanowiliśmy zająć się kwestią obecności kobiet we władzach samorządu studenckiego naszej Uczelni. W tym celu, opierając się na raporcie „Kobiety na polskiej scenie politycznej” pod red. prof. Małgorzaty Fuszary (ISNS UW), przygotowaliśmy projekt badania, które jest pierwszym tego typu badaniem nie tylko na Uniwersytecie Warszawskim ale w jakiejkolwiek polskiej uczelni wyższej. Celem badania jest dokonanie analizy stanu obecnego – tj. wskazania stopnia partycypacji kobiet we władzach samorządowych (na szczeblu centralnym jak i w poszczególnych jednostkach) oraz wypracowanie rekomendacji w tym zakresie.
Badanie składać będzie się z dwóch części – ilościowej i jakościowej.
Część ilościowa przedstawiać będzie wyniki analizy list wyborczych w wyborach samorządowych w roku akademickim 2011/2012 oraz 2012/2013 a także wyniki wyborcze i analizę obecności kobiet w organach władzy samorządowej na szczeblu ogólnouniwersyteckim i jednostkowym. Efektem przeprowadzonego badania będzie kompleksowe opracowanie informacji dot. stanu faktycznego na przestrzeni dwóch lat w kwestii udziału kobiet w studenckich wyborach samorządowych oraz ich faktycznej obecności w organach władzy Samorządu Studentów UW. Co ważne, wyniki te będą odnoszone do liczby kobiet studiujących w danej jednostce, co dać ma bardziej rzetelny wynik, odnoszący się do rzeczywistości jednostki, w której przeprowadzono badanie.
Część jakościowa opierać się będzie na indywidualnych wywiadach pogłębionych z wybranymi respondentkami – kobietami, które znalazły się w organach władzy samorządowej w jednostkach z najwyższym i najniższym współczynnikiem reprezentacyjności kobiet. Przewiduje się przeprowadzenie ok. 20 wywiadów. Na podstawie analizy tych wywiadów wypracowane zostaną rekomendacje.
Wyniki badania zostaną przedstawione w postaci e-publikacji dostępnej za darmo na stronach Uniwersytetu Warszawskiego. W planach jest także przygotowanie pewnej liczby kopii papierowych raportu, które trafią do osób i instytucji mających wpływ na przyjęcie rekomendacji, jakie powstaną w toku prac badawczych. Raport będzie istotnym i zupełnie nowym sposobem patrzenia na kwestię obecności kobiet w życiu publicznym. Może okazać się inspiracją dla innych uczelni oraz innych środowisk nieakademickich do przeprowadzenia podobnych analiz na ich gruncie.
Projekt został dofinansowany z budżetu Samorządu Studentów UW.
